Vapen

Vapen betekent dampen. Het is de populaire naam voor het roken van een e-sigaret. Die wordt dan ook een vape genoemd. Doordat vapes er cool uitzien en er vapes met allerlei smaakjes zijn, zijn ze aantrekkelijk voor steeds jongere kinderen.

Wat is vapen?

De meeste wegwerp-vapes zien eruit als een markeerstift. Er zit een vloeistof in (e-liquid), die wordt verwarmd. De damp, die daardoor ontstaat, adem je in alsof je een sigaret rookt. In de vloeistof zit geen tabak, maar meestal wel nicotine en andere schadelijke stoffen. Een vape bevat ongeveer 500 pufjes.

Smaakjes

Er zijn vapes met tabakssmaken, maar ook honderden andere smaken, vooral snoepsmaken: suikerspin, marshmellow, aardbei, perzik, enzovoort. Heel aantrekkelijk voor jongeren! Inmiddels is het verboden om vapes met die smaakjes te verkopen. Alleen vapes met tabakssmaken mogen nog worden verkocht. Die zouden rokers kunnen helpen af te komen van het roken van sigaretten, maar zijn zelf ook verslavend.

Verkoop verboden

Net als sigaretten mogen ook vapes niet verkocht worden aan jongeren, die nog geen 18 jaar zijn. Dat geldt ook voor vapes zonder nicotine.

Sinds 1 juli 2023 mogen vapes niet meer online verkocht worden, maar de controle hierop is helaas niet waterdicht. Ook op via social media en op het schoolplein is er een levendige handel in vapes.

Effecten op de hersenen

Vapen met nicotine heeft bij kinderen, jongeren en jongvolwassenen invloed op de hersenen. Tussen 10 en 24 jaar zijn die nog volop in ontwikkeling. Het deel van de hersenen dat gevoelig is voor beloningen is al wel ontwikkeld. Daarom werken die smaakjes in vapes zo goed. Maar uit onderzoek blijkt dat als kinderen en jongeren nicotine gebruiken, ze later meer kans hebben op:

• verslaafd raken aan andere drugs of alcohol;
• stemmingsstoornissen, zoals angststoornissen en depressie;
• plotseling en zonder nadenken dingen doen;
• slecht en minder lang kunnen concentreren.

Ongezond

Kinderen en jongeren denken niet snel dat vapen schadelijk is. Dat komt door de smaakjes en doordat vapen niet stinkt, zoals het roken van een gewone sigaret.

Vapen is minstens zo verslavend als het roken van sigaretten. Dat komt door het nicotinezout dat erin zit. Deze vorm van nicotine voelt niet scherp in de keel, maar komt razendsnel in de hersenen terecht. Zo raakt je tiener snel en ongemerkt verslaafd aan nicotine! Ook kan je kind last krijgen van hartkloppingen, duizeligheid, een hoge bloeddruk en zelfs epileptische aanvallen.

Ook de vapes zonder nicotine zijn schadelijk. Het inademen van de schadelijke stoffen in de damp kan de luchtwegen irriteren of beschadigen.

De nieuwe cijfers (oktober 2023) zijn alarmerend: bijna net zoveel jongeren vapen als roken. 21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) heeft in het afgelopen jaar een e-sigaret gebruikt. Bijna een derde (27,4 procent) heeft sigaretten gerookt. En 69,1% van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten.

Praat met je kind

Als je over de gevaren van roken praat met je kind, heb het dan ook over vapen en snus. Behalve over het ongezonde ervan, kun je ook praten over de kosten. Zo'n vape kost best wel wat. Wil je kind daar het zakgeld aan besteden? Of de inkomsten van de krantenwijk of het vakken vullen ervoor gebruiken?

Wil je kind vapen omdat 'iedereen het doet'? Groepsdruk kan een rol spelen om te gaan roken, drinken of vapen. Je kind moet leren eigen keuzes te maken en weerbaar te worden.

Filmpjes op TikTok

Het Trimbos-instituut heeft voorlichtingsfilmpjes gemaakt om jongeren goed te informeren en te waarschuwen over de risico's van vapen, roken en snus, De TikTokfilmpjes zijn o.a. te zien via de link op Trimbos.nl. Jongeren stellen vragen aan experts over de risico's op gezondheidsschade en verslaving. Ook vertellen influencers hoe de tabaksindustrie hen benadert om vapen te promoten. Op Artsenslaanalarm.nl vind je naast informatie ook verschillende filmpjes, die je kunnen helpen bij het praten met je kind over vapen.

Meer informatie

• Roken.info - Info over de e-sigaret (vape)
• Trimbos.nl - Vapen: de snoepwinkel van de tabaksindustrie
• Jongvolwassenen.ikstopnu.nl - info over vapen, roken en verslaving, plus stophulp voor jongeren