Identiteit ontwikkelen
Baby’s beseffen nog niet dat er een onderscheid is tussen henzelf en de omgeving, maar peuters beginnen dat verschil te ontdekken. Ze merken dat ze zelf een persoon zijn, met eigen gedachten en gevoelens. Dit hele proces gaat over de ontwikkeling van hun eigen identiteit. Ze gaan zich afvragen: wie ben ik?
Dit ben ik
Pas rond 2 jaar weten kinderen als ze in de spiegel kijken: dat ben ik! Je kind begint steeds beter te beseffen dat het zelf iemand is. Peuters gaan merken dat ze zelf dingen kunnen doen en zijn daar trots op, maar ze zien zichzelf vaak nog wel als het middelpunt van de wereld; alles draait om je kind.
Eigen wil
Langzamerhand ontwikkelen peuters een eigen willetje. Ze willen dat alles op hun manier gebeurt. ‘Zelf doen’ en ‘nee’ zijn termen die ze vaak gebruiken. Natuurlijk kun je daar niet altijd in meegaan. Daardoor krijgen peuters soms een driftbui. Dat komt ook doordat peuters nog niet goed kunnen zeggen wat ze willen en hoe ze zich voelen. Dat geeft een gevoel van onmacht.
Ik en de ander
Je peuter gaat merken dat andere mensen ook gedachten en gevoelens hebben. Vanaf een jaar of 3 begint een kind zich een beetje in te leven in andere mensen. Peuters worden zich meer bewust van de gevoelens van anderen. Wanneer anderen verdriet hebben, zie je dan bijvoorbeeld dat je kind probeert hen te helpen en te troosten. Toch is rekening houden met andere mensen en zich inleven in andere mensen voor je peuter wel nog heel moeilijk.
Deze ontwikkeling gaat heel geleidelijk, met kleine stapjes tegelijk. Je kind heeft hierbij jouw steun, voorbeeld en hulp nodig. Daarbij heeft je kind behoefte aan liefde en veiligheid.
Positief zelfbeeld, zelfvertrouwen, zelfstandigheid
Liefde en veiligheid zijn voorwaarden voor een goede (sociaal-)emotionele ontwikkeling. Het is belangrijk dat je kind het gevoel krijgt dat het de moeite waard is. Dat gevoel wordt een positief zelfbeeld genoemd.
Verder is het nodig dat je kind op jou kan vertrouwen, zodat het zich veilig kan voelen en weet dat het bij jou terechtkan als er iets is. Dankzij dat vertrouwen durft je kind ook meer te gaan ontdekken en krijgt het steeds meer zelfvertrouwen. Daardoor wordt je kind geleidelijk aan zelfstandiger.