Menstruatie

Bij de meeste meisjes komt de eerste menstruatie (ongesteld zijn) tussen hun 10e en 15e jaar. Onder invloed van hormonen is er voor het eerst een eicel gerijpt in de eierstok. Een meisje is vruchtbaar vanaf de eerste eisprong en kan vanaf dan zwanger raken.

Wat is menstruatie?

Iedere maand rijpt er bij een vruchtbare vrouw een eicel. Tegelijk met die rijping groeit het baarmoederslijmvlies, zodat een vruchtje kan innestelen. Als die eicel niet door een zaadcel (sperma) bevrucht wordt, komt het eitje naar buiten en wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten. Daarbij komt wat bloed mee. Op dat moment ben je ongesteld. Doordat rood een sterke kleur is, lijkt het of het afgestoten slijmvlies helemaal uit bloed bestaat. Laat maar eens een druppel bloed in een beker water vallen: dat kleurt dan al roze. Het verlies van het slijmvlies heet menstruatie en duurt drie tot acht dagen.

Voor de eerste menstruatie

Bij de meeste meisjes begint twee jaar voor de eerste menstruatie de borstontwikkeling en de groei van schaamhaar. Gemiddeld begint de borstvorming als een meisje 10,5 jaar is en is ze bijna 13 bij de eerste menstruatie. Maar dit kan ook eerder of later zijn.

In het jaar voordat een meisje ongesteld wordt, verandert er veel in haar lichaam: hormonen nemen toe, ze groeit in de lengte en krijgt rondere lichaamsvormen. Dit kost allemaal veel energie. Vaak worden klachten, die het meisje altijd al had, erger in die periode, of dat nu om buikpijn of astma gaat. Menstruatiebuikpijn is er pas bij een echte menstruatie, als de baarmoeder samentrekt om het teveel aan slijmvlies naar buiten te werken. De buikpijn in de maanden ervoor heeft daar niets mee te maken. Deze pijn geeft meer aan dat je dochter moet wennen aan een nieuw lichaam en niet helemaal lekker in haar vel zit.

Soms hebben meisjes een paar maanden voordat ze voor het eerst ongesteld worden last van wat roodbruine afscheiding.

Voorbereiden

Begin op tijd je dochter voor te bereiden op de eerste menstruatie. Leg uit wat er gebeurt in het lichaam van een vrouw en vertel haar over het gebruik van maandverband, tampons of andere menstruatieproducten. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de pubergids Ongesteld worden van Rutgers.

Als je dochter ertegenop ziet, probeer haar dan gerust te stellen. Sommige meisjes kunnen vlak voor en tijdens de menstruatie sneller gaan huilen of prikkelbaar en chagrijnig worden. Ook kunnen ze last krijgen van hoofdpijn, buikpijn of pijn in de rug. Je kunt je dochter ook tips geven tegen menstruatiepijn. Ook hiervoor kun je de pubergids gebruiken.

Oorzaak onregelmatige menstruatie

De menstruatie is na de eerste keer niet meteen regelmatig. Soms blijft een tweede menstruatie een paar maanden uit. Pas vanaf 20 jaar krijgen de meeste vrouwen een regelmatige menstruatiecyclus.

In het begin kan de menstruatie nog wel eens onregelmatig zijn en kunnen meisjes last hebben van veel bloedverlies. Sommige meisjes hebben dan ook meer buikpijn dan ze later als volwassen vrouw zullen hebben. Overleg met de huisarts als het zo erg is dat ze niet naar school of sport kan.

Andere oorzaken

Andere oorzaken voor een onregelmatige of zelfs wegblijvende menstruatie zijn:

• stress;
• laag lichaamsgewicht;
• een eetstoornis (anorexia nervosa, boulimia);
• medicijngebruik;
• gebruik van de pil;
• intensief sporten.

Uiteraard kan een uitblijvende menstruatie ook betekenen dat je dochter zwanger is. Maak je je zorgen over een onregelmatige of uitblijvende menstruatie? Dan kun je het best contact opnemen met je huisarts.